In the picto; hoe maak ik het visueel?

Een door een kind voor zijn moeder getekende pictogram: de omgekeerde wereld.

Even voorstellen: Schildpadje

Warme moedergevoelens stromen door mijn aderen als ik mijn zoontje een zelfverzonnen verhaaltje vertel voor het slapengaan. Het gaat meestal over Schildpadje. Schildpadje is een fabeldiertje.

 Even ophalen. Wat is ook alweer precies een fabel?

  • Het is een korte, verzonnen vertelling
  • Dieren spelen de hoofdrol en die dieren denken, praten en handelen net als mensen.
  • Er wordt een bepaalde levensles visueel gemaakt.

Schildpadje kan dus praten, hij gaat naar school en hij heeft vriendjes die ook dieren zijn. En weet je wat er vooral zo leuk is aan Schildpadje? Hij maakt iedere keer toevallig bijna hetzelfde mee als mijn zoontje. Ja echt! Alleen gaat het bij schildpadje dus net ietsje anders.

Want door het feest der herkenning wordt mijn zoontje namelijk onweerstaanbaar geprikkeld om zich intensief met zijn verhaallijn…euh…die van Schildpadje dus…te bemoeien en om allerlei alternatieve oplossingen aan te dragen voor de dingen waar hij zelf ook wel eens tegenaan loopt.

Krrrrraaak!

Helaas werd ons Schildpadmoment op een dag abrupt afgebroken toen ik vooroverboog voor een nachtzoen en vervolgens met luid gekraak door het bed zakte. Een plank van de lattenbodem was finaal doormidden en de ontsteltenis van mijn zoontje was groot. De volgende dag zou de moeder van Schildpadje uiteraard net zo hard door het bed van Schildpadje heen zakken, maar voor nu had ik een probleem.

Ik mocht NOOIT meer op zijn bed zitten, riep hij me toe. NOOIT meer!

Picto’s

Behalve Schildpadje, probeer ik ook wel eens pictogrammen in te zetten. Pictogrammen maken, net als verhaaltjes, dingen visueel en inzichtelijk voor kinderen met autisme, zeggen ze.

Maar ze zeggen wel meer dingen.

Bij ons wordt het magneetbord gebruikt als een soort magneetpuzzel: superleuk! De kinderen halen alle picto’s, die ik zorgvuldig per dagdeel op volgorde heb gezet, er allemaal af, om ze vervolgens in rijen onder elkaar te sorteren. Een rij van acht poppetjes op het toilet, een rijtje toffees, twee computerspellen onder elkaar, een rij bekers met drinken, tandenborstels, kleding etc.

Dat schoot dus niet zo op.

De fabeltjes van Schildpadje werken beter. Maar dat is, net als met het kapotte bed, altijd achteraf evalueren. Op de moeilijkste momenten van de dag, komt zelfs Schildpadje me niet te hulp.

Nog maar eens proberen…

‘Je moet het anders gewoon per sessie tekenen. Alles wat je zegt en wat je wilt dat ze doen moet je tekenen,’ zei de gezinscoach.

Tekenen? Oké.

Het moment diende zich aan. Op een zaterdagmorgen zonder haast weigerde ik om de jongste aan te kleden. Dat kon hij namelijk best zelf, vond ik. Ik legde zijn kleding overzichtelijk en op volgorde van aantrekken voor hem neer. Het effect was…nou ja, laten we maar zeggen: even expressief als volhardend en niet zo vruchtdragend.

Ik stond in de keuken met oordopjes in en dacht na. Toen pakte ik een memoblaadje en een pen en ik begon te tekenen. Een boos poppetje met tranen en daar een kruis doorheen. Daarna tekende ik een poppetje met daarnaast de kledingstukken die hij aan moest met een pijltje naar het poppetje. Daaronder tekende ik drie kipjes, want daarna mocht hij dan als beloning naar buiten om die te voeren.

Ik geloofde er geen biet van en legde het papiertje demonstratief voor hem neer, met een korte mondelinge toelichting, dat wel.

En?

Gebiologeerd bleef hij een paar tellen naar het papiertje staren, maar toen kwam hij langzaam in beweging. Het wonder geschiedde: de pyjama ging uit, de broek ging aan, zijn shirt. In no time had hij zelfs zijn jas en schoenen aangetrokken en ging hij met een stukje brood naar buiten. Wow!

Toen ik een uur later het huis aan het stofzuigen was, mocht ik niet in zijn kamer komen, want hij was daar iets geheims aan het maken. Hij was in de weer met papiertjes en plakband. Toen het klaar was mocht ik het resultaat komen aanschouwen.

Stomverbaasd staarde ik naar de memoblaadjes op zijn deur. Hij had er iets op getekend: Een poppetje op een bed met een streep erdoor. En daarnaast een poppetje op een zitzak met een vinkje erbij.

Check!

Meer hierover lezen? Zie dan ook: Autisme, Wel goed kauwen, Kunst in Rotterdam, Kunnen autisten geloven in God?