Geplaatst op

You never walk alone

medaille Rotterdam Harbour Run 2023

Over autisme en hardlopen

Via een autistische burnout was ik heel langzaam steeds verder weggezakt in een depressie. Op het laatst ging het ineens heel snel achteruit. Het was afschuwelijk, echt afschuwelijk; geen woorden voor. God zij dank sloeg de medicatie al snel aan en door therapie en door samen leuke dingen te doen met mensen van mijn kerk, lukte het om weer wat licht te zien aan het einde van de tunnel. Maar ik had nog wel een hoop puin te ruimen…

‘Ga buiten wandelen, liefst in de ochtend,’ zei de huisarts.

‘Maak van wandelen je prioriteit, elke dag, en probeer er ook een stukje bij te joggen,’ zei de psycholoog.

‘Ga hardlopen!’ zei de leidster van het pastoraat in onze kerk.

Hardlopen???

‘Ja,’ zei ze, ‘running therapy is zelfs bewezen effectiever dan medicatie.’

‘Ja,’ zei ook de psycholoog, ‘door het hardlopen maakt je lichaam van nature een stofje aan dat nog beter helpt dan antidepressiva.’

‘Je krijgt er energie van en je gaat je beter voelen,’ zei de huisarts.

Maar ik haat sporten!  

Niet dat ik lui ben, want van mijn billen zal het bankstel thuis niet slijten. Ik sportte weliswaar niet, maar ik bewóóg wel. En ik deed niet aan hardlopen, maar wel aan hard lópen. Ik ben namelijk moeder, thuismoeder. Veel moeders die een baan hebben, gaan een paar keer per week naar een drukke sportschool, waar harde muziek aan staat. Ik doe thuis vacuum spinning en stair running. Elke dag! Gratis!

Oké…Ik zal eerlijk zijn: eigenlijk had ik gewoon geen tijd om te sporten. Dat ging namelijk af van de tijd voor de dingen die ik leuk vond en die ik keihard nodig had om tot rust te komen. En daar had ik ook al veel te vaak geen energie meer voor.

Nog eerlijker: ik zorgde gewoon heel slecht voor mezelf. Die depressie was dus ook niet zomaar uit de lucht komen vallen.

Allereerlijkst: geen powerboekje, geen therapeut en zelfs geen godsgebed kon mij tussen die overdosis aan stress vandaan wrikken. En dat was niemand zijn schuld, maar er moest wel iets veranderen.

Ik moest iets loslaten, iets toelaten.

Dus dan toch maar hardlopen

Omdat ik zo weinig energie had begon ik met rustig wandelen en dan probeerde ik tussendoor een minuut te joggen. Dat had de psycholoog me zo geadviseerd. Ik begon met vijftig stappen joggen en voerde het steeds op met vijftig stappen meer. Dat was goed te doen, al schaamde ik me wel als anderen me zagen joggen in mijn dagelijkse kleren, met gewone schoenen en met een winterjas aan. Daarom volgde ik de busbaan; dan leek het net of ik gewoon de bus probeerde te halen.

Ongeveer vanaf twee bushaltes aan een stuk rennen, was het echt niet meer lekker in gewone kleren. En het zag er natuurlijk niet uit.

Op naar de sportwinkel

Ik ging naar de sportwinkel. Ik. Naar de sportwinkel. Dat vloekte zowat bij elkaar!

Maar het was eigenlijk wel leuk. Ik voelde me net alsof ik op reis was in een ver land, op zoek naar een origineel souvenir: sportschoenen, een sportbroek en een sportshirt. Na het afrekenen pakte ik het mooi in bij de self-service balie, met een sticker erop: een sportief cadeau voor jou!

Die gezichten van de kinderen, toen ik het thuis aantrok. Dáár had ik wel een foto van gemaakt willen hebben.

‘Goed zo, schat!’ zei mijn man.

Een jaar later

Ik heb een hardlooplijf, zo blijkt! Elke dag vijftig stappen meer resulteerde binnen enkele maanden in een persoonlijk record van meer dan twaalf kilometer hardlopen zonder te stoppen. En geloof me: die befaamde runner’s high bestaat echt!

Van hardlopen gaat je bloed lekker snel stromen, je darmen worden opgeschud en in beweging gezet, je wordt warm en het luie zweet komt eruit, samen met alle stress, en dat voelt goed. Dat voelt hemels, alsof je nooit meer wilt stoppen. Dat voelt zalig en voldaan, tot lang nadat je weer thuis bent.

Ik heb ik weer ruimte in mijn hoofd om te werken aan een betere balans tussen wat moet en wat mag.

Rotterdam Harbour Run

Voor fanatieke hardlopers bestaan er van die runs waarbij je inspanningen beloond worden met een stoere medaille. De Rotterdamse Harbour Run is er zo een: tien kilometer hardlopen door de Rotterdamse haven met allerlei obstakels om overheen te klimmen of om onderdoor te tijgeren. Ik heb meegedaan en ik heb het gehaald!

Wat mij het meest is bijgebleven? Niet de obstakels, niet de vermoeidheid, niet het zweet, ook niet de bananen en de bekertjes water die onderweg werden uitgedeeld. Ja, dat allemaal ook wel, en ook de spierpijn de dagen erna. Maar wat vooral indruk op me heeft gemaakt, zijn de mensen die langs de kant stonden aan te moedigen en te juichen, op z’n Rotterdams:

‘You never walk alone.’

“Ik loop de wedloop die voor mij ligt, door een wolk van getuigen omgeven. Met mijn ogen alleen op Jezus gericht, in de wedloop van het leven. Hij is mijn hoop, mijn kracht, mijn zekerheid.  Hij wijst mij de weg die ik moet gaan. Hij is mijn rots en geeft standvastigheid; Jezus is het doel van mijn bestaan.”

Opwekking 564, naar Hebreeën 12

Reacties welkom, liken = lief & delen mag! Wist je dat Zo kun je ’t ook zien een eigen facebookpagina heeft?
Meer lezen? Kijk gerust rond op deze website. De blogs zijn geordend op datum en op categorie. Je kunt je ook gratis en vrijblijvend op deze website inschrijven. Je krijgt dan automatisch een mailtje wanneer ik weer iets nieuws heb geplaatst.
Ik heb een autobiografie geschreven over het autisme in ons gezin: ‘Aan mij zie je niets’
Dit blog is mede geschreven voor Dit Koningskind.
Geplaatst op

De ark van hoop

Ik had niet gedacht dat ik nu nog iets te schrijven zou hebben het effect van de coronacrisis op ons gezin. Ik had eigenlijk gedacht, gehoopt, dat het nu een stuk beter zou gaan.

Maar nee, alwéér niet.

En juist dat ‘alweer’ vormt een nieuwe element in deze crisis. De schok aan het begin van de pandemie heeft plaats gemaakt voor het teleurgestelde ‘hoelang nog?’

Concreet in onze situatie, een gezin met kinderen en een moeder met autisme, betekent het (onder andere) dit:

  • Behalve moeder ben ik ook fluitist. Voor de maatschappij is dat niet essentieel, maar voor mij wel. Want zonder dat ben ik niet meer dan een thuiszittende autistische huisvrouw die constant moet vechten tegen overprikkeling en die niet meer mag doen waar ze energie van kreeg. Nu zijn mijn concerten alwéér geannuleerd, net als vorig jaar. En de concerten die nog wel doorgaan mogen maar heel beperkt publiek hebben, of zijn online. Mijn energie en hoop lekken weg, vooral vanwege het uitzichtloze ‘alweer’.  
  • Opnieuw is er die voortdurende dreiging van een scholensluiting of quarantaine. Mijn kinderen, met autisme, vinden het moeilijk om hierin te schakelen, net zo moeilijk als ik. Ze zijn inmiddels wel gewend aan alle andere maatregelen en dat dingen soms niet door kunnen gaan omdat er mensen besmet zijn. Maar dít went nooit. Als we onszelf weer moeten opsluiten, worden we hier allemaal gek.
  • Vul hier zelf je eigen omstandigheden maar in.

Dankbaarheid

Natuurlijk is er altijd erger, dat weet ik ook wel. En er is nog meer dan genoeg om intens dankbaar voor te zijn…

dat we nog gezond zijn

dat we te eten hebben

dat we een dak boven ons hoofd hebben

dat we überhaupt gezegend zijn met kinderen.

Etc.

Toch helpt het mij niet voldoende om zo te denken. Want ook al ben ik heus wel dankbaar; ik wil óók weten dat al dat andere goed komt. Ik kan niet tegen onzekerheid en onduidelijkheid, want dan schreeuwen de teleurstelling en de uitzichtloosheid dwars door het laagje dankbaarheid heen.

Hoe dan?

Hoe kan ik als moeder met autisme met deze ondraaglijke onzekerheid en onvoorspelbaarheid omgaan? En hoe kan ik het mijn autistische kinderen voorleven?

Ik heb geen pasklaar antwoord, natuurlijk niet. Maar wat ik wel weet is dat ruziemaken sowieso geen oplossing gaat brengen. Daarom doe ik ook mijn best om niet in te gaan op berichten op social media, zelfs al botsen die nog zo met mijn sterke afkeer van onrechtvaardigheid en dingen die niet kloppen…

…maar heel af en toe maak ik een uitzondering. Zo zag ik een tekening van de ark van Noach voorbijkomen met daarbij de tekst: ‘Noach was ook een complotdenker, totdat de regen kwam.’ Ik typte eronder : ‘Je kunt het ook zo zien: Noach zag het gevaar, waar anderen een complot zagen, totdat de maatschappij al redetwistend in het gevaar verzoop.’

Zo, dat was eruit!

Mijn reactie heeft er precies drie seconden gestaan. Toen was hij onzichtbaar gemaakt. Later zag ik dat hij alsnog was goedgekeurd. Dat viel uiteindelijk dus mee.

Hoe dan ook; precies dít bedoel ik dus. Nee, niet wie er hier gelijk heeft en wie niet; ik bedoel het niet willen luisteren naar elkaar, de starheid van het eigen gelijk en vooral van het eigen recht. Dát is wat een maatschappij lek schiet en weerloos maakt, niet een of ander virus. Want een maatschappij kan überhaupt niet bestaan bij gratie van ‘ieder zijn mening’ en ‘leven en laten leven’, maar alleen bij ‘geven en nemen en geven het meest’.

De Ark

Wat ik er ook over denk: behalve bidden, kan ik helemaal niets doen wat maakt dat de mensen niet langer zullen doorgaan met wat ze altijd al deden, net als in de tijd van Noach. Ik kan deze crisis niet stoppen en niet bepalen welke maatregel wel en niet en hoe mensen zich eraan gaan houden. Maar ik heb wel te lijden van de storm waar we met z’n allen in zitten.

Om toch een toekomstperspectief te hebben, heb ik een ‘ark’ nodig om te blijven drijven. En dit vond ik om me aan vast te klampen:

‘You (God) have allowed me to suffer much hardship, but You will restore me to life again and lift me up from the depths of the earth.’ Psalm 71:20

‘U (God) heeft mij veel moeiten laten lijden, maar U zult me herstellen tot leven en me optillen uit de diepten van de aarde.’ Psalm 71:20

Ik weet eerlijk gezegd nog steeds niet hoe het nu verder moet. Maar het komt sowieso goed. Het wordt zelfs beter. Ooit. Omdat God het heeft beloofd. En Hij is te vertrouwen, zelfs als je het even niet meer ziet door alle besmettingsgolven, maatregelen en discussies om je heen.

Hou vol!

Geplaatst op

Een gevoelige kwestie: ASS en HSP

Autisme (ook wel ASS: Autisme Spectrum Stoornis) en hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid ( ook wel HSP: Highly Sensitive Person) kunnen uiterlijk soms erg op elkaar lijken. Er zijn mensen die HSP daarom zien als iets dat ook wel zou kunnen passen binnen het autistische spectrum. Anderen benadrukken juist dat HSP juist geen aandoening is. Zij zien het als een bijzondere karaktereigenschap, met een schaduwzijde als je er nog niet goed mee hebt leren omgaan. En sommigen vinden weer dat dit eigenlijk net zo goed geldt voor hoogfunctionerend autisme.

‘Kun je een relevant verschil noemen?’

Een tijd geleden kwam er een vrouw naar me toe, naar aanleiding van mijn boek Aan mij zie je niets. Ze vroeg wat het voor mij in mijn dagelijkse leven betekende om autisme te hebben. Ik probeerde het uit te leggen, maar zonder al teveel bloot te geven van mijn privé-leven. Dat vind ik altijd best ingewikkeld, maar ver kwam ik ook niet. Al vrijwel direct stuurde ze het gesprek de HSP-kant op: ‘Kun je een relevant verschil noemen tussen autisme en hooggevoeligheid?’ Terwijl ik het probeerde bleef zij haar vraag maar herhalen en de omstanders knikten met haar mee. Ik voelde me steeds meer in een hoek geduwd worden, beschaamd en schuldig bijna.

Pas achteraf kon ik beredeneren dat dit waarschijnlijk niet zo’n oprechte vraag was geweest. Het had meer weg van een confrontatie. Daar had ik nooit een goed antwoord op kunnen geven. Maar het zette me wel aan het denken. Wat zal ik een volgende keer zeggen als ik weer eens zo’n lastige vraag of opmerking krijg?

Autisme versus HSP

Na wat reflecteren heb ik besloten dat er inderdaad geen enkel goed antwoord bestaat. Want elk antwoord dat zoekt naar verschillen, gaat een kant op waar ik niet heen wil.

Voor de terminologie zal ik hier daarom maar kort omschrijven wat ik denk dat autisme is en wat ik denk dat HSP is, zonder te willen vergelijken. Daarna wil ik iets delen uit mijn hart, iets dat voor mij het belang van het onderscheid overstijgt.

Autisme (ASS)

Autisme is een aangeboren andere manier van informatie verwerken en komt voor bij ongeveer 1 à 2 % van de mensen. De informatie komt vaak hard en ongefilterd binnen (ongefilterd= ook wat niet relevant is, zoals achtergrondgeluid, dringt hard door). De informatie komt vaak ook in stukjes en zeer gedetailleerd binnen. Het kost veel extra moeite en energie om al die stukjes informatie goed te verwerken tot iets overzichtelijks. Iemand met autisme kan zich daardoor overweldigd, onzeker, angstig of overprikkeld voelen. Je kunt er meer over lezen in Autisme in een notendop.

Hooggevoeligheid (HSP)

HSP, hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid is een diepere en meer intense manier van informatie verwerken. Informatie komt hard en ongefilterd binnen en kan iemand makkelijk overweldigen. Een hoge gevoeligheid wordt gezien als een karaktereigenschap die bij 20% van de mensen voorkomt. Mensen die bovengemiddeld tot zeer gevoelig zijn voelen zich vaak anders dan de meeste mensen. Vaak voelen ze zich ook onbegrepen en overvraagd of overprikkeld. Er is veel te lezen over HSP, maar de omschrijvingen kunnen onderling erg verschillend zijn. Ik vind het daarom moeilijk om één bepaalde site aan te bevelen. Zelf vind ik de site van coach Maaike verhelderend, die zelf ook weer verwijst naar andere bronnen.

Neurodiversiteit

Persoonlijk denk ik dat autisme en HSP twee verschillende dingen zijn, die niet met elkaar vergeleken moeten worden. En als je het toch doet, leidt het vooral tot verdeeldheid en niet tot verbinding. Daarom doe ik er niet (meer) aan mee.

Neurodiversiteit vind ik wèl een mooi en respectvol woord. Het betekent namelijk zoveel als: we zijn allemaal verschillend, alleen sommigen een beetje meer dan anderen. We zijn allemaal een uniek kunstwerk van onze Schepper met eigen talenten en moeiten die ons slijpen tot wie we zijn. Neurodiversiteit is een veelkleurige paraplu waar we prima samen onder passen, als we bereid zijn om het vergelijken op te geven en elkaar te erkennen als uniek. Dat is belangrijk, want God heeft ons niet voor niets verschillend gemaakt. Dat heeft Hij gedaan omdat we elkaars verschillende kwaliteiten nodig hebben.

Uiteindelijk zoekt iedereen (h)erkenning en wil iedereen op waarde geschat worden. Zonder weggelachen te worden en zonder dat pijn en moeite gebagatelliseerd worden. Van mij mogen mensen zichzelf daarom noemen wat ze willen, ongeacht of ze een diagnose, een karaktertrek, een gevoeligheid, een nuk of een tic hebben. Als ze een luisterend oor zoeken en een schouder om op te leunen of om op uit te huilen, zal ik ze niet wegsturen.

Maar nu iets heel anders

De schreeuw om erkenning en hulp wordt alom gehoord. Google even op HSP en je ziet wat ik bedoel. Burn-out is een serieuze ziekte en de praktijken voor het coachen van HSP’s schieten als paddenstoelen uit de grond. Vergis je niet: maar liefst 20% van de mensen is hooggevoelig. En er is sprake van een glijdende schaal, dus er zijn ook nog mensen die ’tegen het hooggevoelige aan’ zitten. We hebben hier dus niet over een kleine minderheid. Toch voelen heel veel gevoelige mensen zich alleen, in het nauw gedreven en uitgeput.

Ik vind dit zorgelijk. Hoe komt het dat zoveel mensen dreigen om te vallen, mensen met een neurodiversiteit waar in principe niets mis mee is? Ligt dat dan aan hen of aan onze ingewikkelde, veeleisende maatschappij waarin de lat steeds hoger lijkt te liggen? Eerlijk gezegd vind ik het helemaal niet zo raar dat juist gevoelige mensen en mensen met een andere informatieverwerking de eersten zijn die daarin omvallen. Zij lijken wel een soort mijnvogeltjes die het giftige gas het eerste signaleren. Maar…voor de overige mensen is datzelfde gas op den duur net zo giftig.

Is het wel zo zwart-wit?

Voor mij klinkt de ontwikkeling omtrent de term ‘HSP’ en ‘burn-out’ als een terechte schreeuw om erkenning en begrip. Erkenning dat het niet de schuld van gevoelige mensen is als ze het niet kunnen bijhouden of als hun kind dreigt vast te lopen.

Maar… vaak denk ik ook: is het wel zo zwart-wit? Staan gevoelige mensen en mensen met een andere informatieverwerking echt zo lijnrecht tegenover die harde voortrazende gemene wereld, als slachtoffers? Of zijn er ook nuances en willen veel andere mensen ons heus wel omarmen als we ons laten zien zoals we zijn. Misschien zijn ze er wel, maar durven ze niet, omdat wij ook niet durven.

Teveel stress is voor niemand goed, ook niet voor minder gevoelige mensen, en die grens ligt voor iedereen ergens anders. Maken wij onszelf en elkaar dan soms niet een beetje gek met alle prikkels en met alles waaraan we zogenaamd moeten voldoen? Moet je per se drie verjaardagen of andere sociaal drukke gelegenheden per week aankunnen? Moet je een gezin hebben en dan nog een carrière, een sport, een hobby en een druk sociaal leven? Glimlachend en wel?

Er zijn mensen die al die drukte met gemak aankunnen, die er zelfs van opbloeien, maar moet het daarom ook de norm zijn voor jou?

Authenticiteit

Hoe mooi is het om authentiek te durven zijn en om een ander leven te durven leiden dan de massa. Een kleiner en eenvoudiger, maar intenser en zinvoller leven dat de wereld kleurt? Hoezo zou dat een beperking zijn?

“Kom tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven; neem mijn juk op je en leer van Mij, want Ik ben zachtmoedig en nederig van hart, en je zult rust vinden voor je ziel; want mijn juk is zacht en mijn last is licht.” Mat. 11:28-30