Waarom dan precies?
‘Vrienden heb je nodig,’ hoor ik vaak. Maar als ik mensen vraag waarom eigenlijk, krijg ik daar nooit een eenduidig antwoord op. Raar toch? Voor iets wat zoveel mensen zo vanzelfsprekend lijken te vinden?
Het is niet zo dat ik zelf denk dat ik geen vrienden nodig heb, want het tegendeel is het geval. Ik snap alleen niet waaróm je vrienden nodig hebt. Als je in Jezus gelooft, zeggen ze, dan ben je toch nooit meer alleen? Waar heb je dan nog iemand anders voor nodig? Ik snap wel dat vriendschappen kostbaar zijn en beregezellig, maar nódig…?
verjaardag
Een paar jaar geleden, toen ik bijna jarig was, dacht ik: misschien moet ik iemand vragen om op mijn verjaardag samen ergens wat te gaan drinken. Ik was jarig op een doordeweekse dag en zou die dag grotendeels alleen doorbrengen, want de kinderen waren naar school en mijn man moest werken. Dat voelde eenzaam.
Ik had wel iemand in gedachten, maar ik wist niet zeker of het misschien een beetje vreemd was om haar daarvoor te vragen. Ik besloot het de zondag ervoor eerst even te checken met iemand uit mijn kerkgemeente, een wijze vrouw op leeftijd. Zij leek te schrikken van mijn vraag en vond dat ik het zeker moest doen: ‘Vrienden heb je nodig, hoor!’
Maar zelfs zij had geen antwoord op de vraag waaróm dan.
Wat is vriendschap eigenlijk?
Op mijn verjaardag zelf kon die vriendin jammer genoeg niet afspreken. Maar een week later hebben we alsnog samen mijn geboortedag feestelijk gevierd met koffie en gebak.
Maar vriendschap gaat natuurlijk niet alleen maar over wie er allemaal op je verjaardag komt. Ik denk dat je vriendschap nodig hebt voor allerlei verschillende aspecten van het leven. Daarom is elke vriendschap anders en kunnen verschillende vriendschappen ook een andere invulling en een andere diepte hebben. Het ultieme waterdichte antwoord op de vraag wat vriendschap is bestaat dus niet. Het heeft iets te maken met samen sterker. En ook iets van ‘het is niet goed dat de mens alleen zij’. Verder blijft het iets heel persoonlijks.
Social media
Soms worden dingen ineens een stuk duidelijker als je de vraag omdraait. Dus niet: waarom heb je vrienden nodig, maar: waarom kun je niet zónder vriendschap? Voor mij een essentiële vraag, want ik voel me best vaak alleen, ondraaglijk alleen soms. Wat mis ik dan precies als ik me zo voel?
Ik weet wel dat social media niet betrouwbaar zijn. Het gros van de mensen etaleert daar vooral de leuke kanten van zijn of haar leven en er wordt nogal het een en ander aangedikt en opgeleukt. Toch kijk ik ernaar, uit pure nieuwsgierigheid naar hoe andere mensen tegen dingen aankijken en wat zij allemaal doen samen met anderen.
Vaak beuren de dingen die ik lees me op. Soms doen ze een beetje pijn en dat is dan ook meteen het gevaar van social media. Je schijnt er zelfs depressief van te kunnen worden, vooral als je steeds maar leest wat anderen zogenaamd wel hebben en jij niet. En inderdaad: als ik op social media berichten voorbij zie komen over vriendschap, dan vind ik dat soms moeilijk. Vooral nu, in coronatijd, als ik lees dat vrienden elkaar missen, dan denk ik wel eens: mist iemand mij eigenlijk?
Vriendschap lijkt wel zoiets te zijn als een klein zaadje dat toevallig in de goede grond moet vallen en dat zelfs dan niet altijd voldoende kans krijgt om tot bloei te komen. En hoe meer je je best ervoor doet, hoe meer het mislukt omdat vriendschap nu eenmaal niet geforceerd kan worden. Net zoals je een plantje niet uit zijn zaadje kunt pellen zonder het stuk te maken. Ik weet niet of dit helemaal zo klopt, maar ik denk het soms.
Maar dit weet ik wel zeker
Jezus had vrienden waar hij jarenlang dag en nacht mee optrok. Als dat niet genoeg is voor het ontstaan van een hechte vriendschap, dan weet ik het niet meer! Jezus en zijn vrienden hielden oprecht van elkaar. Jezus ging zelfs zo ver dat Hij zijn eigen leven wilde geven voor zijn vrienden. Verder dan dat kan een vriendschap niet gaan.
Maar in zijn moeilijkste momenten zijn ze bijna allemaal weggevlucht. En niemand van hen heeft het voor Hem opgenomen. Een van hen heeft hem zelfs op een smerige manier verraden, voor geld, en een ander heeft gedaan alsof ze helemaal nooit vrienden waren geweest.
En zo blies Jezus zijn laatste adem uit.
En Hij noemde ze nog steeds zijn vrienden
Ik voel me vaak intens verdrietig als ik merk dat ik niet zo vanzelfsprekend vriendschappen heb als andere mensen. Voor andere mensen ben ik soms wat moeilijker te peilen vanwege mijn andere manier van informatie verwerken. Tegelijkertijd vind ik het zelf ook moeilijk om mensen goed in te schatten en te vertrouwen en dat is misschien nog wel het grootste obstakel.
Maar Jezus noemde zijn discipelen die hem hebben teleurgesteld in zijn allermoeilijkste momenten nog steeds zijn vrienden. Dus met Jezus kan ik leren om wel vriendschap te ervaren en er niet bang voor te zijn, want Hij is mij hierin voorgegaan, op een veel afschuwelijker manier dan ik zelf ooit zal meemaken. Ik mag dus een vriendin zijn, zelfs op momenten dat het voelt alsof niemand mijn vriendschap beantwoordt, want Jezus deed dat ook.
Als ik naar het leven van Jezus kijk, dan denk ik:
Misschien heeft de mens het niet in de eerste plaats nodig om vrienden te hebben. Misschien heeft de mens het veel eerder nodig om er op aarde te mogen zijn voor anderen, met de liefde die hij daarvoor van God ontvangt, net zoals Jezus dat deed. Ik lees nergens in de Bijbel dat God ons oproept om vrienden te hebben, maar wel om een vriend te zijn. En dan krijg je wat je verder nodig hebt wel van Hem, want Hij weet er immers van. Ook Job moest bijvoorbeeld eerst voor zijn vrienden bidden, die hem waren afgevallen, voordat hij zelf gezegend werd
Ik weet niet wat jij ervan vindt, maar ik vind dit een bevrijdende gedachte, veel beter, veel duidelijker, veel uitvoerbaarder en veel genuanceerder dan alleen maar: vrienden heb je nodig.
“Behandel anderen zoals je wilt dat ze jou behandelen.”
Lucas 6:31
“Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God.”
1 Johannes 4:7
