Zal ik vandaag die ene vriendin bellen om te vragen hoe het met haar gaat?
Dit denk ik al drie dagen, als je vorige week niet meetelt. Maar nu wordt het steeds nijpender, want nog even en het zal lijken alsof ik alleen druk ben met mijn eigen dingen, alsof ik niet om anderen geef. En dat is niet waar. Of eigenlijk is dat eerste wel waar. Maar dat tweede niet: ik wil juist heel graag betrokken zijn bij andere mensen.
En ik wil oprecht weten hoe het met haar gaat.
Waarom bel ik dan niet, waarom kan ik dat niet gewoon?
Sociale contacten
Veel mensen vinden het moeilijk om contact met andere mensen te leggen en te onderhouden. Ik ook, vooral contact onderhouden.
Een oppervlakkig contact vind ik niet zo ingewikkeld. Vroeger stierf ik daar zo ongeveer aan, vooral met leeftijdsgenoten. Maar nu, met mijn meer dan veertig jaar aan levensmateriaal, plus een uitgebreide interne database aan interesses en talloze doorleefde scripts, sta ik nog maar zelden sprakeloos. En wat ik dan zeg is meestal best passend, vind ik zelf, en soms ook nog onbedoeld grappig: bonuspunt! Anderen vinden dat kennelijk ook, anders zou ik niet zo vaak te horen krijgen dat ik ‘helemaal niet autistisch’ overkom.
Contact houden
Maar contacten onderhouden is iets heel anders. Zoiets zit vol met onduidelijkheden en loslaten van controle. Wanneer bel je iemand bijvoorbeeld, welke dag, hoe laat, hoe vaak? En hoe zal de ander daarop reageren en hoe weet ik dan dat ze het meent? Hoe zorg ik dat ik geen dingen toezeg die ik niet wil of niet aankan? En als iemand op de koffie komt, wanneer gaat ze dan weer weg? En als ikzelf op de koffie ga? En waar mag ik het dan wel en niet over hebben?
Verdriet
Soms zijn het niet alleen praktische vragen die me overspoelen; er zitten ook veel bange en verdrietige vragen bij.
Op teveel momenten in mijn leven heb ik geleerd dat het niet vanzelfsprekend is dat ik ergens welkom ben. Of het moet zijn omdat iemand iets van me nodig heeft…
Inmiddels leer ik stap voor stap dat er ook veel fijne mensen bestaan, die me oprecht aardig kunnen vinden zonder dat ze er per se iets voor terug hoeven. Maar ik kan het nog steeds niet altijd geloven en dan denk ik: zit die persoon eigenlijk wel op mij te wachten? Dring ik me niet teveel op?
Dingen met elkaar delen
Vriendschappen groeien door dingen met elkaar te delen. En ze groeien langzaam. Ik heb wel eens ergens gelezen dat een beetje vriendschap pas na drie jaar ‘rijp’ is.
Dingen met elkaar delen dus.
Ik merk dat andere mensen makkelijk dingen met mij delen, ook dingen waar ze mee zitten. Andersom is dat lastiger. Soms zit ik zelf in de put en dan zou ik ook wel met iemand willen praten, maar dan weet ik niet wat ik moet doen. Wanneer is het gerechtvaardigd tegenover die ander dat ik het over iets ‘ongezelligs’ wil hebben?
Vaak, te vaak, houd ik dan maar mijn mond of vertel ik iets leuks, terwijl ik van binnen huil.
Eigenlijk durf ik mijn grootste vreugde en mijn ergste pijn alleen te delen als ik daartoe word uitgenodigd. En soms lukt het dan pas na meerdere keren, omdat het me de eerste keer overvalt.
Zijn autisten op zichzelf gericht?
Autisme heeft soms de bijklank van ‘op zichzelf gericht zijn’. Maar in mijn beleving is dat niet wat autisme is. Ik ben juist voortdurend bezig met letten op hoe iets op een ander overkomt en hoe iemand iets bedoelt. Dat doe ik ter compensatie, juist omdat ik dat niet altijd automatisch aanvoel, zeker niet als ik tegelijkertijd op teveel andere dingen moet letten. Soms zit ik er naderhand nog dagen op te puzzelen.
Doodmoe word ik er soms van en dan moet ik me even terugtrekken om bij te komen. Misschien is dat hetgeen wat soms een beetje egocentrisch overkomt?
Wat is autisme dan wel?
Daar kan ik geen algemeen antwoord op geven. Voor mij voelt het als een vorm van opgesloten zitten in jezelf. Niet omdat je dat per se wilt, maar omdat het daar veilig is.
Ik ben heus wel sociaal en op anderen gericht, maar het kost tijd, heel veel tijd, om me zodanig op mijn gemak te voelen bij andere mensen dat ik mezelf kan zijn. En die tijd krijg ik vaak niet. Ik denk trouwens dat ik daarin niet eens zo uniek ben. Ik denk dat ongeduld ten grondslag ligt aan veel vormen van eenzaamheid.
Even samenvatten:
- Iemand met autisme is niet per se egocentrisch en ook niet contactgestoord, maar maakt anders contact dan andere mensen.
- Dat zie je niet altijd aan de buitenkant, maar degene met autisme kan hier van binnen enorm mee worstelen.
- Die moeite doet diegene meestal om het contact makkelijker en prettiger te maken voor de ander, zelfs als dat niet lukt.
- Als iemand met autisme geen contact maakt of zijn gevoelens niet deelt, dan is dat niet altijd onwil; het ook onmacht zijn.
- Iemand met autisme kan zich daardoor eenzaam voelen.
Autisme en vriendschap
Autistische mensen kunnen net zulke goed vrienden zijn als andere mensen, daarvan ben ik overtuigd. Maar dat kunnen ze niet alleen. Ze hebben daarvoor een uitgestoken hand nodig van een ander. Ze hebben begrip nodig en geduld, geruststelling en een luisterend oor. En soms een schouder om tegenaan te huilen zonder angst om veroordeeld te worden.
Maar dat geldt toch eigenlijk voor heel veel mensen?
En ik?
Ik kijk in mijn agenda en vervolgens op de klok. En ik weet: er is geen juist moment voor het bellen van een vriendin. Het juiste moment kies je zelf, in vertrouwen. Dat is vriendschap.
Ik pak de telefoon en bel die vriendin.
————————————————————————–
Dankjewel voor het lezen van mijn blog!
Als je wilt kun je je hiernaast of helemaal hieronder gratis inschrijven voor automatische updates.
Je kunt ook de facebookpagina van ‘Zo kun je ’t ook zien’ liken of volgen.
Binnenkort komt mijn boek uit. De titel is: ‘Aan mij zie je niets’. Lees er hier meer over.
Wat mooi beschreven. Ik ben er nog niet zolang geleden achter gekomen dat mijn man en jongste dochter kenmerken van autisme hebben. Onze dochter laten we testen. Ik herken wat je zegt over contact maken met anderen. Mijn man weet ook niet goed hoe hij dat moet doen, maar hij kan het meestal aardig goed verbergen. Vooral op school met andere ouders merk ik het. Hij is dolblij als hij geaccepteerd wordt om hoe hij is. Onze dochter is in haar gedrag jonger dan ze is en haar intelligentie is juist bovengemiddeld t.o.v. leeftijdsgenoten. Zij maakt juist weer heel makkelijk contact en heeft hier geen rem in. Ze is heel gevoelig en haar emoties uit ze in baldadig gedrag. Onze oudste maakt geen contact met anderen en ik heb geen idee of zij ook autisme kan hebben. Ze komt wel in een speciale groep op het voortgezet onderwijs na de vakantie zodat ze begeleiding krijgt. Alles wat ze doet moet heel goed gebeuren en duurt erg lang. Sorry dat is een heel verhaal.
Veel succes met je blogs, je zoektocht in dit leven en wie weet zie ik nog eens een blog van je. Ik heb al veel boeken gelezen over autisme, maar het is nooit genoeg. Hartelijke groet, Ilona
Dankjewel Ilona,
Diagnoses zijn altijd een beginpunt, geen eindpunt. Het belangrijkste is dat we onszelf en de ander leren omarmen als uniek en waardevol. Ik wens je veel sterkte en zegen toe in jouw gezin
Wat heb je hier helder verwoord waar je tegenaan loopt in relaties Bianca. Ik hoop dat de minder geduldigen onder ons nog wat mogen groeien zodat mensen zoals jij (en ik) de kans krijgen open te bloeien.
Dankjewel Anne,
Ik denk dat we er allemaal goed aan doen om te blijven groeien en oefenen in geduld en begrip in de omgang met elkaar. Als we dat allemaal deden, zou er denk ik minder verdriet, eenzaamheid en ruzie zijn.
Ik had dit blog al een tijdje op mijn browser staan omdat ik zelf een stukje over een autistische vriendin wil schrijven, die ik zeer bewonder. Via volgens mij een Facebookgroep kwam ik dit blog van jou tegen en het trof mij! Het is bijna hetzelfde wat ik haar wil schrijven maar dan vanuit het perspectief als ‘niet autistisch’.
Vandaag viel de catalogus van mijn uitgever op de mat. Ik bladerde er wat doorheen en wat bleek! Het is ook jouw uitgever 😉 Ik was nog niet zover dat ik wist dat je een boek had geschreven. Ben heel benieuwd!
Ik ga jouw boek aanschaffen voor deze dame, ik denk dat het haar tot enorme zegen gaat zijn. Dankje voor je blog! Ik ga later eens op mijn gemakje de rest lezen!
Hoi Natasja,
Dankjewel!
Ik word er heel blij van als ik met mijn boek/blog anderen die te maken hebben met autisme kan bemoedigen..of als er daardoor meer begrip komt voor dingen die je bij iemand aan de buitenkant niet ziet, maar die wel impact hebben.
Ik wist wel dat jij bij Scholten bent, want ik zit in het redactieteam als 3e corrector. Het binnenwerk van jouw boek heb ik niet gezien, maar hij staat zeker op mijn wishlist om aan te schaffen!
Wat een mooi en herkenbaar geschreven verhaal. Wat kan je als ouder doen voor je dochter die je hiermee ziet worstelen?
Beste Marianne,
Dankjewel! Ik denk dat het het beste is om naar haar te luisteren en haar te blijven zeggen dat ze geliefd is en helemaal goed zoals ze is, wat anderen ook denken.